اثر تمرینات شناختی، حرکتی و حرکتی-شناختی بر حافظه حرکتی آشکار، تعادل و راه رفتن زنان سالمند

مقدمه و اهداف سالمندی فرآیندی است که بر اساس تغییرات آرام و پیش‌رونده تمامی ابعاد وجودی انسان را تحت تاثیر قرار می­دهد. کاهش عملکرد جسمانی به­ ویژه تعادل، راه رفتن و نیز اختلالات حافظه از جمله مشکلات دوران سالمندی است که با عواقب و عوارض جسمانی، روانشناختی و اجتماعی همراه می­ باشد. هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر هشت هفته تمرینات شناختی، حرکتی و حرکتی-شناختی بر حافظه حرکتی آشکار، تعادل و راه رفتن در زنان سالمند بود. مواد و روش­ ها جامعه آماری پژوهش حاضر شامل 48 زن سالمند (سن: 54/2±83/67 سال) بودند که به ­صورت تصادفی به چهار گروه 12 نفره تقسیم شدند. تمرین حرکتی شامل هشت هفته تمرینات ایروبیک ریتمیک بود. برای تمرینات شناختی از نرم ­افزار Captain’s Log استفاده شد. تمرین ترکیبی نیز شامل تمرینات ایروبیک و شناختی به­ صورت متوالی بود. جهت بررسی عملکرد حرکتی از آزمون ­های شش دقیقه راه رفتن و زمان برخاستن و رفتن و آزمون حافظه حرکتی آشکار استفاده شد و تحلیل آماری متغییرها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس با اندازه­ های مکرر استفاده شد. یافته­ ها نتایج نشان داد تمرینات شناختی تاثیر معناداری بر حافظه حرکتی آشکار بین آزمودنی­ ها داشت (p <0.05) و سبب بهبود تعادل (p <0.05)، راه رفتن (p <0.05) شد و تمرینات ترکیبی نیز باعث بهبود عملکرد حرکتی (p <0.05) و حافظه حرکتی آشکار (p <0.05) آزمودنی ­ها شد. مقایسه بین گروه‌ها نشان داد تمرینات شناختی و ترکیبی نسبت به هم اثرات مشابهی بر حافظه حرکتی آشکار (p <0.05) و همچنین اثرات نسبتاً یکسانی بر روی تعادل (p <0.05) و راه رفتن (p <0.05) آزمودنی ­ها داشت. نتیجه ­گیری با توجه به یافته‌های به ­دست­ آمده، می‌توان نتیجه گرفت که بیشترین تغییرات در رابطه با بهبود در زمان آزمون زمان برخاستن و رفتن و بهبود در زمان آزمون شش دقیقه راه رفتن گروه تمرینات حرکتی بود و بیشترین تغییر در رابطه با بهبود حافظه حرکتی آشکار مربوط به گروه تمرینات ترکیبی (حرکتی-شناختی) بود.